Bevolkingsonderzoek borstkanker

Sandra van der Kaap

Waarom dit onderzoek?

In Nederland krijgt 1 op de 7 vrouwen borstkanker. Borstkanker komt het meest voor tussen de 50 en 75 jaar. Daarom nodigen we hen uit voor dit bevolkingsonderzoek. Het bevolkingsonderzoek is bedoeld om borstkanker zo vroeg mogelijk te ontdekken. De kans op een succesvolle behandeling is dan groter. Ook is vaak een minder ingrijpende behandeling nodig.

Wanneer krijg u een uitnodiging?

U krijgt een uitnodiging als het onderzoekscentrum bij u in de buurt staat. U ontvangt de eerste uitnodiging als u tussen de 49 en 52 jaar bent. Dat is afhankelijk van de route en planning van het onderzoekscentrum. Tot het jaar waarin u 76 wordt, ontvangt u elke 2 jaar (dit kan tijdelijk later zijn) een uitnodiging.

De screeningsorganisatie stuurt u een uitnodiging. De uitnodiging ontvangt u 2 tot 3 weken voor het onderzoek. U beslist zelf of u wel of niet meedoet. U wordt uitgenodigd in een onderzoekscentrum in de buurt van uw woonplaats. Wilt u weten wanneer we bij u in de buurt zijn? Kijk dan in het overzicht ‘waar staan onze onderzoekscentra‘.

Bij klachten naar de huisarts

Als u klachten heeft, of een van de volgende veranderingen ziet of voelt, vraag dan uw huisarts om advies. De huisarts kan u eventueel doorverwijzen naar het ziekenhuis voor nader onderzoek. Wacht bij klachten dus niet op de uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek en maak geen afspraak in het onderzoekscentrum.

  • U voelt een knobbeltje, zwelling of verharding in uw borst
  • U ziet of voelt een bult op uw borst
  • U heeft deukjes of kuiltjes in uw borst
  • De huid van uw borst heeft putjes en ziet eruit als een sinaasappelschil
  • Een wondje aan uw borst dat slecht geneest
  • Roodheid, schilfering of intrekking van een tepel
  • Er komt bloed of groen, bruin, melkachtig of waterig vocht uit een tepel
  • U voelt een zwelling in uw oksel
  • Uw borst is rood en voelt warm aan
  • Uw borst voelt anders aan dan normaal
  • De vorm of grootte van uw borst verandert

Wacht in deze gevallen niet op de uitnodiging van het bevolkingsonderzoek en neem contact op met uw huisarts.

Wat is het doel van het bevolkingsonderzoek?

Meedoen aan het bevolkingsonderzoek borstkanker is gratis. Net als bij ieder medisch onderzoek heeft ook het bevolkingsonderzoek borstkanker voordelen en nadelen. De overheid biedt dit bevolkingsonderzoek aan omdat de voordelen groter zijn dan de nadelen. Als borstkanker vroeg wordt opgespoord, is de kans groter dat behandeling succes heeft. Dit kan voor u persoonlijk anders zijn. U beslist zelf of u meedoet aan het bevolkingsonderzoek borstkanker.

Het onderzoek

Tijdens het borstonderzoek maken we 2 röntgenfoto’s van elke borst. Soms zijn er meer foto’s nodig. Voor elke foto drukken we uw borst enkele seconden samen tussen 2 platen. Dat is nodig om een goede foto te maken, met zo min mogelijk straling. We bekijken direct of de borsten goed zijn afgebeeld en of de foto’s technisch gelukt zijn. Als dat zo is, gaan de foto’s naar 2 radiologen. Zij beoordelen de foto’s apart van elkaar.

Beoordeling en uitslag

De röntgenfoto’s worden bekeken door 2 radiologen. Dat doen ze apart van elkaar. Radiologen zijn gespecialiseerd in het ontdekken van afwijkingen op röntgenfoto’s. Een afwijking kan het begin zijn van borstkanker. Als u al eerder heeft meegedaan aan het bevolkingsonderzoek, vergelijkt de radioloog de nieuwe foto’s met de eerder gemaakte foto’s.

Binnen 10 werkdagen versturen we een brief met de uitslag. Welke uitslag is mogelijk?

  • Geen afwijking gevonden
    Er zijn op de röntgenfoto’s geen aanwijzingen gevonden voor borstkanker. U kunt over 2 jaar (dit kan tijdelijk later zijn) weer meedoen aan het bevolkingsonderzoek. Het onderzoek biedt geen volledige zekerheid. Er is een kans dat borstkanker niet ontdekt wordt. Ook kan borstkanker ontstaan tussen 2 onderzoeken in. Krijgt u klachten aan uw borsten? Neem dan contact op met uw huisarts.
  • Niet genoeg informatie
    De röntgenfoto’s geven niet genoeg informatie voor een goede beoordeling. Er is verder onderzoek nodig in het ziekenhuis. Dat kan bijvoorbeeld een extra röntgenfoto of een echografie zijn. In de meeste gevallen is er niets aan de hand. Van elke 10 vrouwen met deze uitslag, hebben ongeveer 9 vrouwen geen borstkanker.
  • Een afwijking gezien
    Er is op de röntgenfoto’s een afwijking gezien die borstkanker kan zijn. Er is vervolgonderzoek nodig in het ziekenhuis. Dat kan een röntgenfoto of een echografie zijn. In de meeste gevallen wordt ook een klein stukje weefsel uit de borst gehaald. Dat hoeft nog niet te betekenen dat u borstkanker heeft. Van elke 10 vrouwen met deze uitslag, hebben ongeveer 5 vrouwen geen borstkanker.

Zelfonderzoek

Het is belangrijk dat u uw borsten goed kent. Zo herkent u veranderingen gemakkelijker. Zelfonderzoek kan staand of liggend gedaan worden. Doe het onderzoek ongeveer een week na de menstruatie. Vlak voor de menstruatie kunnen er wat knobbeltjes gevoeld worden, die vanzelf na de menstruatie weer verdwijnen. Als u niet menstrueert, kan er op elk moment een borstonderzoek gedaan worden.

Let bij het onderzoek goed op:

  • Verandering van vorm van de borst
  • Verandering van de huid zoals uitslag, roodheid, deukjes of kuiltjes, sinaasappelhuid, knobbeltjes of plooien
  • Verandering van de tepels zoals kleur, intrekking, vochtig of droog, korstjes of eczeem

Voor meer uitleg over hoe het onderzoek uit te voeren, kunt u op de volgende sites informatie vinden: